Accelerar la transicion ecologica

Accelerar la transicion ecologica

En votant un Plan gran Climat autanlèu 2021, la Comunautat d'Aglomeracion qu'a hèit de la luta contra lo cambiament climatic lo fondament de totas las soas politicas publicas dab per ambicion de redusir de mitat las emissions de gas a efèit de sarra deu País Basco d'ací 2050 e de cobrir 100 % deus besonhs energetics deu territòri per ua produccion d'energias renovelablas. Que desplega tanben, dens lo medish temps, las estrategias d'adaptacion entà afrontar los efèits deu desreglament climatic.

Los desfís a relhevar

• Redusir los consums energetics deu País Basco de mitat d'ací 2050 en començar peus comportaments de sobrietat e en desvolopar l'economia circulara ;
• Baishar de 56 % las emissions totaus de gas a efèit de sarra de las activitats deu territòri d'ací 2050 en accelerant la renovacion energetica deus bastiments e en descarbonant los transpòrts ;
• Cobrir 100 % deus besonhs energetics per ua produccion d'energias renovelablas d'ací 2050 en permete’s las ressorsas locaus (idroelectricitat, cordèra husta, solara, geotermia, energia “houlomotrice”, etc.) ;
• Adaptar lo territòri aus efèits deu cambiament climatic (erosion deu litorau, submersion marina, inondacions, rarefaccion de la ressorsa en aiga, pèrta de biodiversitat, impactes sus l'agricultura, los paisatges, etc.) entà protegir los bens e las personas.

Las accions dejà engatjadas

• Entà promòver un modèle de desvolopament mensh consumidor d'energia e baishar la nòsta dependéncia a las energias fossilas, la Comunautat País Basco metuda suu triptic sobrietat, eficacitat e desvolopament de las energias netas. Après un estudi apregondit deus besonhs deu territòri, qu'a votat en 2021 un Plan Climat Energia Territoriau (PCAET) qui prepausa ua cinquantena d'accions operacionaus, mirant ua diminucion de mitat de las nòstas emissions de gas a efèit de sarra d'ací 2050, en coheréncia dab l'acòrd de París suu climat ;
• Qu'a creat un Secretariat Generau a la Transicion Energetica e a la Planificacion Ecologica (ua prumèra nacionau entà ua Comunautat d'aglomeracion), cargat de començar e de seguir dens la durada las accions deu Plan Climat ;
• Per çò qui es deu sector deus transpòrts (32% de las emissions deu territòri), la Comunautat País Basco que pòrta ua politica ambiciosa qui a per mira de modernizar lo hialat e l'auhèrta de transpòrts publics a País Basco entà que la mitat deus nòstes desplaçaments e’s hàcia autament que'n veitura. Qu'acompanha tanben los actors deu territòri, e sustot lo sector deus transpòrts de mercaderias, dens la descarbonacion de la lor activitat ;
• Sus la partida lotjament, los nòstes besonhs en cauhatge que representan 38 % de las emissions deu territòri. Entà redusir lo lor consum d'energia, la Comunautat País Basco qu'encoratja los particulars a renovar lo lor lotjament e a bascular cap a las energias renovelablas. Ua Maison de l'Abitat e de l'Energia qu'a obèrt a Baiona e qu'organiza permanéncias suu territòri, sustot a Sent Palai, entà acompanhar los particulars dens las lors afranquidas.
• La Comunautat País Basco que sostien tanben lo desvolopament deus renovelables en ponant sus las energias locaus a gran potenciau com l'idroelectricitat, lo solar, la geotermia, la cordèra Husta (Plan husta e carta forestièra en cors) e la quita energia de la tranga dab un vaste projècte de bòrda “houlomotrice” a Biàrritz, portat per la Region Navèra Aquitània, qui permeterà de cobrir 30 % deus besonhs en electricitat deu territòri ;
• Qu'ajuda las comunas e actors economics deu territòri peu Contracte de Calor Renovelabla Territoriau (CCRT) e lo programa europèu ELENA per près de dus milions d'euros d'investiment. Ua Societat Publica Locau (SPL) País Basco Amainatjament qu'es estada creada entà assistir las comunas dens las lors òbras. La Comunautat País Basco qu'a tanben metut en plaça un gropament de crompas d'electricitat e de gas dab 55 autas entitats publicas entà diminuïr las còstas ligadas a l'energia ;
• La Comunautat País Basco que pòrta tanben lo son sostien a las iniciativas ciutadanas peu Fons de sostien entà la transicion ecologica e energetica (dejà 41 projèctes sostienuts despuish 2022) e lo finançament d'enterpresas participativas engatjadas dens lo desvolopament de las energias renovelablas (Sugarai, I-ENER, Izpindar, Ekindar) ;
• Per çò qui es de las soas pròpias practicas, la Comunautat País Basco qu'a votat en 2021 un gran plan Solar País Basco entà desvolopar lo fotovoltaïc suus sons bastiments (4 300 m² de susfàcia installats, près de 870 m² a viéner dens l'encastre d'òbras). Que hè partida tanben de las 25 collectivitats retienudas dens l'encastre deu Programa « Territòri adaptat a + de 4 grads » dab lo CEREMA entà l'ajudar a pilotar las soas accions e que benefícia deu sostien de l'ADEME entà la descarbonacion de la soa flòta de veïcules. Per çò qui son deus sons finançaments, qu'intègra progressivament ua partida environamentau dens las ajudas qu’acòrda. Qu'a tanben adoptat un esquèma de las crompas responsablas entà méter en plaça practicas mei vertuosas dens la soa politica de comanda publica ;
• Que tribalha a la mesa en òbra d'ua huelha de rota sus l'economia circulara e que persegueish aquera medisha desmarcha sus la gestion de las dèishas en incitant los actors deu territòri a redusir lo volume de las lors dèishas e privilegiar lo reemplec  ;
• Sus la preservacion deus espacis naturaus (bòscs, prats, zònas umidas) qui participan sustot a l'estocatge deu carbòni, la Comunautat País Basco que mia mantuas accions estrategicas : definicion a har un tribalh d'ua estrategia biodiversitat, realizacion d'ua trama verda e blua e d'ua trama negra entà assegurar continuitats ecologicas enter los abitats, inventari deus vielhs bòscs, inventari de las zònas umidas, etc ;
• Fin finala, per çò qui es de la necessària adaptacion aus impactes deu cambiament climatic, lo territòri que's prepara. Sus la partida inondacions, la Comunautat País Basco qu'assegura la gestion globau de tres bacins versants : Niva, los Costèrs bascos e la Bidosa. Entaus bacins versants qui s'espandeishen au delà deu son territòri, qu'a delegat la competéncia a sindicats mixtes. Sus aqueths tres sectors, qu'anima aus costats de l'Estat Programas d'Accions e de Prevencion de las Inondacions (PAPI) qui an per mira de definir deus plans d'accions entà protegir las zònas a enjòcs e assistir los proprietaris concernits peu risc. La Comunautat País Basco qu'assegura tanben la gestion deus obratges de proteccion contra las inondacions com lo barratge de Lurberria a Sent Pèr d’Ibarre e qu'a dejà ajudat 118 comunas a méter en plaça un Plan Comunau de Sauvaguarda (PCS) ;
• Sus l'erosion deu litorau e la submersion marina, qu'a elaborat e qu'anima l'Estrategia locau de gestion deus riscs costèrs dab las comunas concernidas entà protegir las zònas a enjòcs e assegurar ua gestion de crisi eficaça. Qu'infòrma e que pòt assistir los proprietaris privats dens las lors afranquidas. Que pilòta tanben los projèctes de reamainatjament de grana amplor com suu litorau de Sent Joan de Lus Nòrd e lo de Bidart Guetari e que gereish los obratges de proteccion contra la submersion marina ;
• De cap aus episòdis de sequèra, la Comunautat País Basco qu'a elaborat un Plan Sequèra qui a per mira de previéner las situacions de crisi e garantir a tots l'accès a ua aiga bevedera de qualitat. Los abitants, agricultors e industriaus que benefician d'ajudas cibladas entà téner cap a mei de sobrietat ;
• Mes la Comunautat País Basco ne s'i escairà pas aqueths desfís sola ! Qu'ei pr'amor d'aquò qu'a lançat, au parat de la Setmana Klima 2024, ua vasta desmarcha collectiva entà que tots los actors deu territòri (comunas, enterpresas, associacions) e s'engatgin aus sons costats. Près de 200 actors deu territòri qu'an dejà responut dab estrambòrd ad aqueth aperet. Que fòrma tanben los sons pròpis agents dab talhèrs de sensibilizacion : « la Fresca deu climat e « lo Talhèr 2 Tonas ».

Los obradors a miar enqüèra

96 % de las mesuras deu Plan Climat que son dejà engatjadas e que produseishen progressivament los lors efèits. 

Au demiei de las accions a miar enqüèra :

• Mesa en òbra d'ua estrategia data e environamentau ;
• Lançament au començar de 2025 d'un Esquèma Director Immobiliari Energetic entà perméter a las comunas d'aver ua vision 360° deu lor patrimòni e de dispausar d'ua atruna d'ajuda a la decision entà programar las lors òbras ;
• Mesa en òbra deus Programas d'Accions e de Prevencion de las Inondacions (PAPI) suus tres bacins de Niva, los Costèrs bascos e la Bidosa ;
• Integracion de las projeccions deu trèit de còsta (2050 e 2120)  dens los documents d'urbanisme e desplegament d'un seguit sus l'ensemble de la Còsta basca de l'evolucion deu trèit de còsta ;
• Mesa en òbra deus projèctes grans de reamainatjament deu litorau de Sent Joan de Lut Nòrd e lo de Bidart Guetari entà afrontar los risques litoraus e a la reculada deu trèit de còsta ;
• Mesa en òbra d'ua estrategia de preservacion de las zònas umidas.

Vosauts tanben, engatjatz-vse !

• Cadun que pòt agir au son nivèu en favor de la transicion ecologica entà protegir l'environament en limitant las soas consomacions d'aiga e d'energia, en preservant la natura, en desplaçà’s diferentament, en adoptant ua alimentacion mei responsabla o en redusint las soas dèishas ;
• Los proprietaris que pòden tanben renovar lo lor lotjament e passar a las energias renovelablas en sollicitant la Maison de l'Abitat e de l'Energia.
• Calculatz la vòsta mèrca carbòni dab l’utís de l'ADEME Los nostes gèstes climat.