Episòdi 5 : L'Ostau Laffargue, plaça a las hemnas
L'ostau de marroquineria Laffargue qu'ei ua institucion deu patrimòni luzien que los dus darrèrs-arrèrhilhas deu creator dirigeishen despuish mei de 10 ans. L'escaduda de la lor enterpresa qu'ei ua glòria entad aqueths dus qüadragenaris dinamics qui vòlen, peu lor exemple, mostrar que las hemnas pòden tot tanben plan s'i escàder que los òmis.
Actualizat lo : 3 March 2025
Stéphanie Laffargue qu'ei au cap d'un ostau de 135 ans d'atge. Un ahar familiau creat a Sent Joan de Lutz peu son arrèrpairan dont a représ la gestion dab la soa sòr ainée 11 ans a. « A l'origina, qu'èra ua sellerie-bourrellerie qui confeccionava deus corets entau bestiar, ce explica. E qu'ei lo men pairbon qui a avut l'idèa audaciosa de'n har cintas claveradas entaus òmis. » Un estile vadut despuish la signatura de la mèrca.
L'enveja d'enterpréner
Entaus dus qüadragenaris, qui an debutat la lor carrièra a París, tornar a País Basco entà dirigir aquera institucion deu patrimòni luzien qu'èra un desfís ausat . « Que s'avèva plan enveja de perpetuar aqueth saber-har ancestrau e sustot de promòver l'emplec locau », que conta Stéphanie Laffargue . Quan prenen las guidas de l'enterpresa en 2014, lo desvolopament qu'estagna . Lo potenciau qu'ei aquí mes lo sèti istoric de la mèrca, carrèra Gambetta, n'ei pas mei adaptat . « Que s'avèva mei besonh de de plaças entà produsir mei e redusir los delais de liurason qui'ns hasèvan pèrder clients. »
En 2017, l'Ostau Laffargue qu'obreish un segond talhèr de fabricacion tot nau a Ascain e passa, en quauquas annadas, d'un vintenat de salariats a 57 uei. Ua escaduda remarcabla entau binòmi femenin qui ei tostemps estat guidat per l'enveja d'enterpréner. « Ne's cau pas fixar de limits. N'ei pas pr'amor que s'ei ua hemna que s'i pòt pas arribar », que defen la capdèta de la familha .
Un univèrs dejà plan feminizat
Dens lo maine de la marroquineria, lo problèma de la paritat ne's pausa pas vertadèrament . La màger part deus establiments que comptan dens los lors rengs ua aclapaira majoritat de hemnas, près de 90% deus efectius entà l'Ostau Laffargue. « Que recebem plan drin de candidaturas masculinas, que constata la dirigenta joena . Mes çò qui ns'impòrta lo mei, qu'ei de recrutar personas qui an la passion deu mestièr e l'enveja d'ajudar l'enterpresa a créisher, qui sian hemnas o òmis. » La hidança, la responsabilizacion e l'esperit d'iniciativa que son los mèstes-mots deu manejament qui promòu dens la soa societat. « A noste, los marroquinèrs que realizan tots los lors produits d'A a Z . Qu'ei hèra mei valorizant e espandint que plaps especializats, repetidas a la cadena, ce justifica. Que s'encoratja tanben las equipas a crear, totòm que pòt arribar dab ua idèa e la deféner. »
Entad aquera enterpresa petita, on la mejana d'atge vira a l'entorn de la quarantea, n'ei pas rare qu'emplegats s'arrèsten entà s'aucupar deus lors mainatges. Ua realitat vededera dinc sus las parets de la cantina on las anóncias de neishença s'expausan dab glòria. « E peu purmèr còp aquera annada, qu'avem avut ua demanda de congèts paternitat », que's felicita la directora, qui pren tostemps suenh de non pas har distincion enter los dus sèxes.
Gausar s'impausar
L'enterprenedora que defen abans tot ua vision egalitària on hemnas e òmis que deven dispausar deus medishs drets e estar tractats de la medisha faiçon. « Personaument, que pensi que's deu purmèr causir las personas entà las lors competéncias e pas pr'amor que responen a quòtas o de las obligacions », ce argüeish, en enjonhent las hemnas a gausar préner la lor plaça. Au cap de la seccion País Basco deu Centre deus Joens Dirigents pendent dus ans, qu'a podut costejar autes mieis e que planh de non pas pas i aver crotzat mei de consòrs. « Qu'ei evident qu'i a hèra mei d'òmis caps d'enterpresa uei e qu'ei domau . Mes ne sabi pas explicar perqué. ‘Qu'ei-çò pr'amor que las hemnas gausan mensh que los òmis’ ? »
Ni fatalista ni ardenta militanta, Stéphanie Laffargue que cred meilèu a la mesa en movement e a la solidaritat enter las hemnas. Ua fòrma de sororitat qui a sustot retrobada dens lo collectiu d'enteraida femenin « las Simones deu salonet » a lo quau a participat pendent quauquas annadas. Qu'i a descobèrt de nombrós trajèctes qui l'an inspirat e que cred justament a la fòrça d'aqueths exemples entà balhar enveja ad autas hemnas d'enterpréner. Dab la soa sòr, que contunhan de neurir de nombrós projèctes e qu'espèran véder enqüèra la lor enterpresa créisher dens las annadas vienentas.
Véder tots los episòdis de la websérie « 8 de març : aqueras hemnas qui copan lo plafon de veire »