Dispositiu Euskaraz Josta entà un arcuelh en lenga basca dens los arcuelhs de lésers

Contèxte e enjòcs

L'auhèrta d'arcuelh de lésers en lenga basca que presenta  un enjòc hòrt dens lo maine de la transmission lingüistica ; dens la continuitat de l'escòla, que permet d'alongar lo temps d'exposicion deu mainatge a la lenga, en mei la soa dimension ludica que mia ua nocion de plaser, jogant positivament sus la soa motivacion a apréner e a utilizar l'euskara.

Atau, dens l'objectiu de desvolopar ua auhèrta d'arcuelh de lésers en lenga basca sus tot lo territòri, la Comunautat País Basco qu'a tribalhat a la definicion d'un dispositiu de labellisation deus arcuelhs collectius de menors a caractèr educatiu (ACMCE) bilingües e bascofònes.

En 2024, gràcias ad aqueth dispositiu, 7 estructuras que son acompanhadas : 

• 5 establiments comunautaris : Goxolekua (Irissarry), Joko (Sent Jan-Pè-de-Pòrt), Elgarrekin (Ossès), Xiberoa Sola (Chéraute/Alos), Amoba (Arraute-Charritte).
• 2 establiments comunaus : Ciboure e Urrugne.

A qui s'adreça lo dispositiu ?

Aqueth dispositiu de labellisation que s'adreça aus gestionaris de centres de lésers publics e privats, comunaus e intercomunaus, desirós de prepausar un arcuelh en lenga basca. Qu'a vocacion a ajudar los gestionaris a integrar progressivament lo projècte lingüistic dens lo foncionament generau deu lor establiment, en assegurant tot au còp ua preséncia significativa de la lenga basca e la qualitat de l'arcuelh.

Que permet de har vededers e legeders las diferentas possibilitats d'arcuelh lingüistic en ACMCE, favorizant de çò que hè la liura causida de las familhas .

4 modèles d'arcuelh lingüistic a la causida

Los modèles lingüistics que respèctan duas preconizacions màgers :

• un minimum de temps d'arcuelh en euskara de 50%, lindau taulat indispensable entà garantir ua qualitat d'arcuelh lingüistic e perméter l'usatge de l'euskara peu joen ;
• ua diversitat deus modèles entà que l'arcuelh en euskara sia transpausable a tots los tipes de centres de lésers.

Modèle ERDIZKA - lo bilingüe a paritat

Los grops que son constituïts de faiçon a çò qui cada dia, cada mainatge que benefícia au minímum de 50 % de temps d'activitat en euskara.

Modèle ALDIZKA – en euskara autant que possible

La totalitat deus animators estant bilingüe, a cada còp que los efectius ac permeten, los mainatges bilingües que son amassats entà que las animacions se debanen entièrament en euskara.

Modèle TALDEKA - l'arcuelh en seccion bascofòna

L'establiment que prepausa la causida enter ua seccion en lenga basca e ua seccion en francés. Los mainatges bilingües e unilingües que son regropats suus temps d'arcuelh e de repaish.

Modèle PILAKA – l'arcuelh en establiment bascofòne

L'establiment que prepausa un arcuelh de lésers en euskara tot lo long de la jornada.

Cada modèle qu'ei definit dens un quasèrn de las cargas qui precisa las modalitats de començada.

Lo comitat de labellisation

Compausat d'elegits volontaris provienent de las comissions tematicas « Politicas lingüisticas » e « Cohesion sociau », qu'ei cargat d'ensenhar las demandas de labellisation.

Atau, sus la basa d'un estat deus lòcs de las ressorsas en lenga basca de l'estructura, e au par deu quasèrn de las cargas deu modèle causit, lo Comitat de labellisation que poirà decidir :

• de labelliser l'estructura entà ua durada de 3 ans ; 
• de declarar l'estructura en desmarcha de labellisation a condicion que lo gestionari de l'ACMCE s'engatja a aténher los pre-requesits deu quasèrn de las cargas dab lo supòrt de la CAPB e deus autes partenaris financèrs dens l'encastre d'un plan d'acompanhament ;  
• de non pas atribuïr labèl.

L'acompanhament de la Comunautat País Basco

Dens l'encastre deu dispositiu Euskaraz Josta, la Comunautat País Basco qu'acompanha los ACMCE desirant prepausar un arcuelh en lenga basca :

1. Qu'informa lo gestionari de l'ACMCE suus contienuts e lo foncionament deu dispositiu de labellisation ;
2. Que l'acompanha dens la causida deu modèle lingüistic en vista de la soa demanda de labellisation ;
3. Après instruccion de la demanda :
   1. Quan l'ACMCE ei labellisé, qu'intègra lo hialat « Euskaraz josta » e que benefícia de las accions de comunicacion de la CAPB entà har mei vededera aquera auhèrta de lésers ;
   2. Quan l'ACMCE ei declarat en desmarcha de labellisation, que s'engatja dens un plan d'acompanhament tecnic e financèr dab la Comunautat d'Aglomeracion entà abotir a ua labellisation ulteriora.
4. La Comunautat d'Aglomeracion qu'anima lo hialat deus arcuelhs de lésers en euskara aus costats de la DDCS (Direccion departamentau de la Cohesion sociau).

Los plans d'acompanhament deus ACMCE declarats en desmarcha de labellisation que's materializan per ua convencion pluriannau assortida de huelhas de rota annaus fixant los delais, los budgets e las mesuras a méter en plaça entà l'aquisicion progressiva de las ressorsas necessàrias au respècte deu quasèrn de las cargas.

Dens l'encastre d'aqueths plans d'acompanhament, lo gestionari de l'ACMCE que pòt beneficiar d'un supòrt financèr de la Comunautat d'Aglomeracion País Basco, corresponent aus surcoûts generats per la mesa en plaça de l'arcuelh lingüistic :

• ajuda a la formacion professionau a la lenga basca de directors de centre e deus animators (unicament entaus personaus permanents), de faiçon a aténher lo nivèu lingüistic B2. Que son eligibles, los còsts pedagogics  e los còsts de remplaçament ;
• ajuda a la crompa de materiau pedagogic en euskara, dens lo limit de 150 € per estructura e per an ;
• ajuda entà las animacions en lenga basca prepausadas per intervienents exteriors dens lo limit de 800€ per estructura e per an ;
• ajuda entà las despensas de traduccion, dens lo limit de 650 € per estructura e per an ;
• finançament d'ua miei-jornada suplementària de preparacion au projècte lingüistic, dab l'equipa d'enquadrament de las vacanças d'estiu dens lo limit de 750 € per estructura e per an.

Nivèu d'intervencion

• Tà çò d'aqueras ajudas, entà las ACMCE publics e privats, la Comunautat d'Aglomeracion qu'intervien a hautor de 50% deu còst totau diminuit de l'intervencion deu CNFPT o de l'OPCO, en associacion dab las comunas quan son competentas en la matèria.
• La Comunautat d'Aglomeracion que pren en carga la totalitat deus còsts deus plans d'acompanhament deus ACMCE publics e privats diminuits de l'intervencion deu CNFPT o de l'OPCO, quan ei competenta en la matèria.